Ti

HET WAS OOIT ANDERS IN DE ISLAMITISCHE WERELD


8-12-2016 - Van zekere kant wordt beweerd dat de islam van nature gewelddadig is. Toch kon je nog in de jaren zeventig zonder enig probleem vanuit West-Europa liftend over land naar India reizen, en massa´s jongeren deden dat ook. Ze trokken door Turkije, Syrië, Irak, Iran, Afghanistan en Pakistan. Allemaal overwegend islamitische landen. Het was naar verhouding rustig in het Midden-Oosten, al waren er in 1967 en 1973 wel heftige maar kortdurende confrontaties van Syrie en Egypte met Israel. Een aantal landen in de regio werd geleid door wereldse regeringen en repressie heerste er zeker, maar die was zelden door de islam geïnspireerd en er ook niet primair tegen gericht.


Populair pension voor backpackers in Teheran (afbeelding Hans Roodenburg 1967-1968)

Hetzelfde gold buiten deze route, in Egypte, Tunesië, Algerije en Marokko. Libië was een geval apart, omdat Khadaffi een eigen variant op de islam had bedacht van waaruit hij zogenaamd regeerde, maar daar zag de rest van de islamitische wereld niks in. Dan is er nog het grootste islamitische land ter wereld, Indonesië. Ondanks het feit dat de grote meerderheid van de bevolking er vanouds islamitisch is, heeft de islam zowel in de onafhankelijkheidsstrijd als in staatszaken onder de regeringen van Soekarno en Soeharto alleen zijdelings een rol gespeeld. Van de Tweede Wereldoorlog tot eind jaren zeventig leefde het grootste deel van de islamitische wereld, als het om de religie ging, meestal in vrede.

Dit veranderde toen in 1979 de Sjah van Perzië (Iran) omver werd geworpen. Ayatollah Khomeini slaagde erin de leiding over de omwenteling in handen te krijgen en een nieuw, fundamentalistisch regime te installeren. Iran begon het extremisme te exporteren. Aan het einde van datzelfde jaar viel de Sovjetunie Afghanistan binnen om islamitisch verzet tegen een kort daarvoor gevestigde communistische regering de kop in te drukken. In de jarenlange oorlog die volgde groeide ook daar het moslimfundamentalisme. De Sovjets werden verdreven en de Taliban kwam aan de macht. Door deze gebeurtenissen kreeg een gewelddadige stroming in de islam internationaal de wind mee.

Een bekend argument is ook dat de Koran oproept tot geweld. Dat doet de Bijbel ook. Maar de realiteit is dat de betekenis van religieuze boeken in de loop van de tijd verandert. Tijdens de kruistochten gold vooral Jezus' kreet 'Ik ben het zwaard', nu wil het christendom vooral een leer van liefde zijn. Tijdens de Arabische veroveringsoorlogen in de Middeleeuwen werd er ook van die kant met het zwaard Gods gezwaaid, maar er zijn ook lange perioden geweest waarin de godsdiensten in de islamitische wereld vreedzaam naast elkaar leefden.

Degenen die op zoek gaan naar de meest letterlijke interpretatie van de Bijbel of de Koran om hem zo te bekritiseren, redeneren net als christelijke en islamitische fundamentalisten. Ze denken niet historisch en begrijpen daarom niet dat gelovigen, de wijzen of de kerk veelal zelf bepalen wat er in hun heilige boeken staat.

^