Marion Michelle op 30 april 2007 overleden

'Vind je mij nog mooi?', kon de altijd opgewekte en positief gestemde Marion Michelle, nadat ze de tachtig al ver was gepasseerd, nog vragen zonder dat het vreemd klonk. Ze overleed op 30 april 2007 op drieënnegentigjarige leeftijd in een Frans ziekenhuis.

Marion Michelle Koblitz werd op 19 juni 1913 geboren in Cleveland (Ohio). Haar achternaam liet ze later weg en haar tweede voornaam werd achternaam. In Nederland kreeg ze enige bekendheid als partner van filmer Joris Ivens, met wie ze in 1944 in Los Angeles een relatie kreeg die duurde tot 1951. Ivens was begin 1944 getrouwd met de Nederlandse editor Helen van Dongen. De beschrijving van zijn geheime romantische afspraken met Marion Michelle in Los Angeles kort daarna, behoren tot de hoogtepunten uit het Ivensdossier van de FBI. Michelle was intensief betrokken bij diverse van Ivens' projecten: het in Australië opgenomen Indonesia Calling! en een grote film over de opbouw van het socialisme in verschillende landen van het Oostblok: De eerste jaren.

Nog vele jaren nadat haar relatie met Ivens was geeïndigd en hij opnieuw in het huwelijksbootje was gestapt, bleef zij, zoals intimi wel zeiden, 'de tweede mevrouw Ivens.' Zelf trouwde ze in de jaren vijftig met de Fransman Jean Guyard, voormalig lid van de Résistance, belastingambtenaar en surrealistisch schilder. Haar betrekkingen met Ivens werden puur vriendschappelijk, maar bleven intensief. Wanneer hij ergens in de wereld aan het werk was, fungeerde zij vaak als thuisbasis, als de contactpersoon naar wie iedereen kon worden doorverwezen in - vanaf 1956 - zijn woonplaats Parijs.

Pas op late leeftijd kreeg ze erkenning voor haar eigen werk. In de jaren dertig had ze aan de universiteiten van Wisconsin en Chicago gestudeerd, waarna ze van haar ouders de in betere Amerikaanse kringen gebruikelijke Grand Tour naar Europa cadeau had gekregen. Haar keuze viel op een reis naar de Sovjetunie, vanwaar ze enthousiast terugkeerde. De academische wereld liet ze achter zich, ze werd fotografe, publiceerde in New York een kinderfotoboek en maakte de stills bij de film Native Land van de documentaristen Leo Hurwitz en Paul Strand. De Mexicaanse regering gaf haar een opdracht voor een documentaire film die door onenigheid met het betrokken ministerie niet werd voltooid. Wel voegde ze in Mexico een reeks foto's toe aan haar groeiende foto-oeuvre. Ze trok naar Hollywood, waar ze, zoals ze zelf zei, very assistant editor werd bij Universal Pictures, maar wel een fototentoonstelling hield.

Nadat ze via Ivens in Parijs verzeild was geraakt, maakte ze een fotoboek over de standbeelden van die stad, dat niet werd gepubliceerd. Jarenlang was zij de secretaresse van de internationale filmarchievenfederatie FIAF. In 1968 keerde ze terug naar het Bulgaarse dorp Radilovo, waar ze twintig jaar eerder met Ivens had gefilmd, om in de documentaire Masters of the rain de veranderingen vast te leggen die sindsdien in het dorp hadden plaatsgevonden. Vanaf de jaren negentig werden haar foto's meermaals geëxposeerd, ondermeer in New York, en begonnen verzamelaars het typische jaren dertigkarakter van haar oudere werk te herkennen en haar foto's te kopen.

Marion Michelle placht heen en weer te pendelen tussen haar woning aan de Parijse rue Vaneau en haar huis in het landelijke Villiers-Adam, ten noorden van de Franse hoofdstad. In de laatste jaren kwam daar steeds vaker een derde adres bij: het ziekenhuis.